.

دوره ای ی که ما در آن زندگی می کنیم به کلی متفاوت از زمان های گذشته است پدیده های جدید متنوع و به هم پیچیده آنچنان فراوان و نو به نو شده اند که دانایی ها، توانایی ها و امکانات را اجتناب ناپذیر می کند. البته این دانستنی ها و مهارت ها باید قادر باشند امنیت روانی و احساس زیبایی دوستی را در مواجهه با مشکلات زندگی تضمین کند. در روند استفاده از امکانات در راه مقابله منطقی و فراگیر مسایل دنیای جدید به خصوص نگرش های جوانان باید از اصول بهداشت روانی استفاده نمود، چرا که نوجوانان ما نیازمند فضای شاد برای شاداب زیستن هستند. در شرایطی که اکثر منازل در مناطق شهری تبدیل به آپارتمان های کوچک و تاریک و به دور از فضاهای بازی و حرکتی برای کودکان است حداقل کاری که می توان در تامین بهداشت جسمی و روحی آنان داشته باشیم ایجاد فضای مفرح و شادی بخش در مدرسه است چرا که دانش آموزان چندین ساعت از روز را در مدرسه می گذرانند و اگر فضاسازی مناسبی در مدارس انجام شود مسلما به شاد زیستن فرزندان خود کمک بسیار مهمی خواهیم کرد.

– خانواده

خانواده اولین نهادی است که انسان در آن رشد می کند و تأثیر مستقیم بر اعمال و رفتارها و نگرش ها و طرز تلقی های فرزندان دارد. برخی خانواده ها عموماً دنیا را مکانی قابل اعتماد، منظم، پیش بینی پذیر، قابل مهار می بینند. آن ها خود را با کفایت می شمارند، سایر خانواده ها اطراف خود را محیطی خطرناک، نااستوار و متزلزل، غیرقابل پیش بینی می انگارند که خطر بالقوه در آن وجود دارد. بنابراین دیدگاه خانواده و رفتار اعضای خانواده بر کودکان تأثیر فراوان دارد.

جامعه همواره از آسیب‌ها و چالش‌ها در امان نبوده و از آنجایی که مدرسه نیز جزئی از جامعه است، نمی‌تواند از آسیب‌ها بی‌نصیب بماند. این روزها فضای مجازی نقش پررنگی در آگاهی‌سازی از وضعیت مدارس داشته است، اغلب اخباری که از مدارس به بیرون درز می‌کند، از طریق فضای مجازی است؛ تصاویر و ویدئوهایی که نشان‌دهنده تنبیه‌بدنی و توهین برخی مدیران، معاونان و معلمان به دانش‌آموزان است. به جرات می‌توان گفت در ماه‌های اخیر هر دو هفته یک‌بار ویدیویی از تنبیه بدنی دانش‌آموزان در فضای مجازی منتشر می‌شود، فیلم‌هایی که توسط خود دانش‌آموزان ضبط شده است. حال سوال این است، با توجه به قوانین و مقرراتی که آموزش و پرورش برای پیشگیری از رفتارهای خشونت‌آمیز مدیران، معلمان و مسئولان مدارس در نظر گرفته، چرا همچنان شاهد زیر پا گذاشتن حرمت دانش‌آموزان هستیم. البته در عین حال که شاهد خشونت در مدارس هستیم و خبری از رویکردی برای شادی معلم‌ها و دانش آموزان نیست و مشخص نیست اهالی مدرسه چطور باید شاد باشند. با  احمد عابدینی (معاون دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش) به گفت‌وگو نشستیم و نظراتش را در این باره جویا شدیم که متن آن در پی می‌آید:

روان‌ انسان در مقابل عوامل بيروني و دروني، واكنش‌هاي مختلفي از قبيل شادي و نشاط، خشم، تنفر، غم، اندوه و. از خود نشان مي‌دهد كه به آن‌ها هيجان مي‌گويند. يكي از جنبه‌هاي هيجان شادي است، شادي با مجموعه‌اي از كلمات مثبت از قبيل، نشاط، خرسندي، خوشي، مسرت، وجد، سرخوشي، لذت، دلخوشي و خوش‌بيني هم معناست. شادي و نشاط احساسي مثبت است كه از حس و پيروزي به دست مي‌آيد.

معلم شاد و با روحیه : 

معلم آهنگ و فضا و جو کلاس درس را تنظیم و برقرار می سازد . چنانچه قرار باشد که روح دانش آموزپرورش و رشد یابد باید این روند از روح معلم آغاز گردد. حال چنانچه روح معلم افسرده و ناتوان باشد ،شانس ناچیزی برای تقویت و مراقبت از روح دانش آموزان وجود خواهد داشت .معلمانی که حضور توانمند خود را هر روز در کلاس درس نمی توانند ارائه نمایند ،آنان از لحاظ انتقال فکر با دانش آموزان هماهنگ نیستند و جهت پا سخگویی به نیازهای دانش آموزان آمادگی ندارند.

۱-معرفی الگوهای مناسب علمی، ورزشی، فرهنگی به دانش آموزان

۲-توجه به بهداشت روانی و جسمی دانش آموزان

۳-برگزاری جنگ خنده در مراسم صبحگاهی یا اعیاد که با گفتن لطیفه های مناسب و اخلاقی باعث ایجاد شور و نشاط و تخلیه هیجانی می شود.

۴-ایجاد تابلوی اعلانات تحت عنوان ایستگاه خنده که شامل شعرهای شادی آفرین و لطیفه های مناسب می باشد.

۵- استفاده از پیام های بهداشتی شاد در تابلوی اعلانات

۶- برگزاری جشن ها به مناسبت های مختلف

۷- برگزاری جنگ شادی خانوادگی در مدرسه

۸- برگزاری مسابقات ورزشی، تفریحی، فرهنگی، هنری و علمی بین دانش آموزان

۹- آموزش مهارت های زندگی (خودآگاهی، همدلی، ارتباط مؤثر، تصمیم گیری، حل مسأله، تفکر خلاق، تفکر انتقادی، توانایی حل مسئله، توانایی مقابله با استرس)

۱۰- برگزاری نمایشگاه آثار دانش آموزان

۱۱- برگزاری برنامه های صبحگاهی بانشاط و پربار همراه با موسیقی و ورزش

۱۲- کمک جهت رفع مشکلات دانش آموزان

۱۳- ایجاد تفکر مثبت نگری در دانش آموزان

۱۴- ارائه مفاهیم و ظرایف دینی به شیوه های جذاب

معلمانی که حضور توانمند خود را هر روز در کلاس درس نمی توانند ارائه نمایند ،آنان از لحاظ انتقال فکر با دانش آموزان هماهنگ نیستند و جهت پا سخگویی به نیازهای دانش آموزان آمادگی ندارند.هر معلم باید با توجه به هر گونه نقص در درک و دریافت دانش آموز نه بعنوان نقصی در تدریس خود توجه نماید و تلاشی کند تا در خود توانایی کشف روشهای جدید را به وجود آورد.معلم باید این امکان را داشته باشد تا بهترین روش ممکنه را انتخاب کند.توانایی در کشف روشهای جدید،عدم وابستگی کورکورانه به یک روش و رد کردن سایر روشها را ،مدنظر قرار دهد.اگردانش آموزان آگاه شوند که چه باید بخوانند ؟چرا باید بخوانند؟این درسی که میخوانند چه منفعتی در آینده نزدیک و آینده دور برای آنها دارد؟مورد کاربرد این درس در جامعه کجاست؟وچگونه مورد استفاده واقع می شود؟اهداف برای شان روشن میگردد.

همچنین استفاده از روش های به روز مانند استفاده  از تصاویر و فیلم های آموزشی ، یاد دادن دروس به دانش آموزان به صورت بازی و سرگرمی میتوان به دانش آموزان دروس را راحت تر یاد داد . دانش آموزان در کلاس درس به استراحت نیاز دارند . معلمان میتوانند با گفتن خاطره هایی از گذشته یا خاطره هایی مربوط به درس به دانش آموزان امکان استراحت کردن را بدهند .

● معلم شاد و با روحیه :

معلم آهنگ و فضا و جو کلاس درس را تنظیم و برقرار می سازد . چنانچه قرار باشد که روح دانش آموزپرورش و رشد یابد باید این روند از روح معلم آغاز گردد. حال چنانچه روح معلم افسرده و ناتوان باشد ،شانس ناچیزی برای تقویت و مراقبت از روح دانش آموزان وجود خواهد داشت .معلمانی که حضور توانمند خود را هر روز در کلاس درس نمی توانند ارائه نمایند ،آنان از لحاظ انتقال فکر با دانش آموزان هماهنگ نیستند و جهت پا سخگویی به نیازهای دانش آموزان آمادگی ندارند.هر معلم باید با توجه به هر گونه نقص در درک و دریافت دانش آموز نه بعنوان نقصی در تدریس خود توجه نماید و تلاشی کند تا در خود توانایی کشف روشهای جدید را به وجود آورد.معلم باید این امکان را داشته باشد تا بهترین روش ممکنه را انتخاب کند.توانایی در کشف روشهای جدید،عدم وابستگی کورکورانه به یک روش و رد کردن سایر روشها را ،مدنظر قرار دهد بنابراین بهترین روش روشی خواهد بود که به همه دشواریهایی که دانش آموز تحمل دهد،که در حقیقت باید گفت آن یک روش نیست بلکه یک هنر است. معتمان تا حد زیادی قادرند که با تدابیر و هنرمندی خود در شاگردان ایجادرغبت نمایند.اگردانش آموزان آگاه شوند که چه باید بخوانند ؟چرا باید بخوانند؟این درسی که میخوانند چه منفعتی در آینده نزدیک و آینده دور برای آنها دارد؟مورد کاربرد این درس در جامعه کجاست؟وچگونه مورد استفاده واقع می شود؟اهداف برای شان روشن میگردد.باکسب این اطلاعات است که دانش آموز رغبت پیدا می نما ید و درس برای او جالب و دلپذیر می شود.هردرسی در میان درسها از اهمیت ویژه ای برخوردار است و اگر شاگرد به ارزش عتمی و انسانی آن درس آگاه گرددآن درس برایش معنی دارتر می شود.

فاطمه اكتفا به نامش نكنيد
نشناخته توصيف مقامش نكنيد
هر كس که در او محبت زهرا نيست
علامه اگر هست سلامش نكنيد

پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله):
«هرکس فاطمه را راضی کند، مرا راضی نموده و هر کس فاطمه را خشمگین کند، مرا خشمگین نموده است.» 

ایجاد نشاط و شادابی یکی از مؤثرترین راه ها برای افزایش بهداشت روانی در جامعه است، مدرسه بعنوان یک نهاد می تواند با بوجود آوردن زمینه ها و برنامه هایی باعث هر چه شاداب کردن جامعه شود. اگر در مدرسه شوق زندگی کردن بوجود آید خود به خود اثرگذار بر جامعه خواهد بود. انسان های شاد زندگی خود را تحت کنترل دارند، مسئولیت پذیرند، هدفمند هستند، دید مثبت به زندگی دارند.